Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

ZChN - Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe – partia, która powstała w 1989 roku, jest wynikiem połączenia tradycji chrześcijańskich i demokratycznych. Partia została założona 28 października, jednak jej rejestracja nastąpiła dopiero 4 grudnia 1990r.

W pierwszej, po komunistycznej kadencji sejmu (1989-1991), ZChN wypromowali Stefan Niesiołowski, Jan Łopuszański i Marek Jurek. Dzięki nim i poparciu Lecha Wałęsy partia w 1991 roku weszła do sejmu. Osiągając 8,74% głosów, zdobyła 49 miejsc w Sejmie i 9 w Senacie. Wraz z PC i Porozumieniem Ludowym, współtworzyli rząd Jana Olszewskiego, gdzie zasiadali przedstawiciele tej partii: Jerzy Kropiwnicki (minister pracy), Antoni Macierewicz (minister spraw wewnętrznych), Zbigniew Dyka (minister sprawiedliwości), Piotr Naimski (szef UOP) i Marcin Gugulski (rzecznik rządu). Prezes ZChN Wiesław Chrzanowski, został Marszałkiem Sejmu RP.

4 czerwca 1992 roku, w wyniku ujawnienia przez Macierewicza listy domniemanych agentów SB i przedstawieniem wniosku o odwołanie rządu, wybuchła afera, która skończyła kadencję sejmu i poskutkowała wyrzuceniem Macierewicza z partii.

Wybory parlamentarne 1993 to koalicja Katolicki Komitet Wyborczy "Ojczyzna", w którego skład wchodziły:

  • Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe,
  • Stronnictwo Ludowo-Chrześcijańskie,
  • Partia Chrześcijańskich Demokratów,
  • Partia Konserwatywna,
  • Federacja Polskiej Przedsiębiorczości.


  • Tak duża koalicja, mimo poparcia biskupa Gocłowskiego, uzyskało tylko 6,37% głosów i nie weszła do parlamentu. 4 letni okres regeneracji sił, każdy przeżywał inaczej. Najaktywniejsi rozpoczęli pracę blisko Lecha Wałęsy (Henryk Goryszewski - objął stanowisko szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego ), lub pielęgnowali swoje indywidualne kariery(Marek Jurek w 1995 objął stanowisko przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji). Rok 1994, był przełomowy dla kierownictwa partii, bowiem, na stołku prezesa Wiesława Chrzanowskiego zastąpił Ryszard Czarnecki, który swoje stanowisko piastował tylko rok. Bowiem już w 1995, ZChN po raz kolejny musiało przełknąć gorycz porażki, gdyż popierany przez nich Lech Wałęsa, przegrał wybory prezydenckie. Nowym przewodniczącym partii wybrano Mariana Piłkę.

    Wybory 1997, to ponowna rejestracja partii i ogromny sukces połączenia kilku partii, pod szyldem AWS(przewodnictwo N.S.Z.Z. Solidarności i ZChN). Przewodniczącym i założycielem Akcji Wyborczej Solidarność był Marian Krzaklewski. AWS, dzięki 43,7% poparcia wraz z Unią Wolności stworzyli koalicję rządzącą. Powołano rząd Jerzego Buzka, w którego skład trzech przedstawicieli partii ZChN: Marek Zdrojewski a następnie Tomasz Szyszko i Maciej Srebro (min. łączności), Jerzy Kropiwnicki (Rządowe Centrum Studiów Strategicznych) i Ryszard Czarnecki (Urząd Komitetu Integracji Europejskiej), a Stanisław Zając został wicemarszałkiem Sejmu.

    Po kontrowersyjnym zakończeniu kadencji sejmu, do nowych wyborów przystąpiło pod osłabioną i zmienioną banderą AWSP. Co najgorsze, ZChN, na rzecz PiS opuścili najważniejsi politycy, m. in. Marek Jurek, Kazimierz Marcinkiewicz, Marian Piłka. Gwoździem do trumny okazało się 5,6% głosów zdobytych w wyborach. Nowym prezesem ZChN w 2002 został wybrany Jerzy Kropiwnicki. Problemy organizacyjne i nie złożenie sprawozdania finansowego, poskutkowało wykreśleniem partii z ewidencji i ponowną rejestracją.

    Wybory samorządowe z roku 2002, to tylko 2 sukcesy partii. Jedynie Jerzy Kropiwnicki został wówczas prezydentem Łodzi, a Ryszard Tur prezydentem Białegostoku. Pod koniec 2003 roku ZChN inicjuje powstanie Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego, na którego czele staje Kropiwnicki. Kolejny kryzys w partii wybuchł 29 września 2004, gdy nadzwyczajny zjazd delegatów ZChN w województwie zachodniopomorskim podjął decyzję o rozwiązaniu lokalnych struktur tej partii. Władze centralne ZChN uznały tę decyzję za nielegalną.

    Wybory prezydenckie 2005, dla partii miały być trampoliną do lepszych czasów. Niestety, gdy popierany przez nich Zbigniew Religa, zrezygnował z ubiegania się o urząd prezydenta na rzecz Donalda Tuska, podzielona partia opowiedziała się za Lechem Kaczyńskim. Czterech członków ZChN przyłączyło się do PiS i z listy tej partii uzyskali mandaty.

    Po tej serii porażek i fiasku prób utworzenia nowego ugrupowania, partia ponownie została wykreślona z ewidencji w 2006 roku. 18 kwietnia 2007 grupa czołowych polityków ZChN weszła w skład Rady Politycznej Ligi Polskich Rodzin (Henryk Goryszewski, Leszek Lewoc, Jan Piątkowski, Jacek Szczot, Zbigniew Wawak), co ostatecznie zakończyło okres samodzielnego funkcjonowania ZChN.

    19 grudnia 2008 ZChN został ponownie zarejestrowany z uaktualnionym statutem. 22 marca 2009 odbył się Zjazd Krajowy, a nowym prezesem wybrano Mariana Papisa.